jueves, 17 de febrero de 2011

Diagnóstico para previr enfermidades, ¿Ciencia ou engano?

A oferta é tan sinxela como atractiva, envía unha mostra de saliva por un prezo que oscila entre os 100 e os 2000 euros e descobre a probabilidade que test de padecer centos de enfermidades. Son moitas as empresas que anuncian este tipo de ofertas tan atractivas por internet pero a realidade é moi diferente. En xullo do ano pasado, unha investigación impulsada desde Estados Unidos, determinou que catro das principais empresas que ofertaban estes tests, ofrecían datos enganosos e fármacos para reparar o ADN danado, posibilidade que carece de toda base científica.As empresas que realizan estes test, adoitan empregar dous tipos de análises. No caso do cancro, por exemplo, por unha banda, atenden aos xenes con mutacións de alto impacto. É dicir, aqueles cuxas alteracións traducir nunha elevada probabilidade de desenvolver un tumor. Un caso clásico é o xene BRCA1. As mulleres de entre 40 e 49 anos portadoras da mutación teñen 32 veces máis posibilidades de ter un cancro de mama que a poboación xeral. Pero ademais están os chamados polimorfismos de base única (SNP en inglés, ou snips. Trátase de lixeiras alteracións (unha soa base) na secuencia do xenoma ADN que teñen distintas poboacións e que modifican o risco a padecer enfermidades. Hai máis de 400.000 identificados e moitos deles ofrecen porcentaxes de risco moi reducidos. Os xenes non o son todo, cada vez exite un maior coñecemento dos factores ambientais (a alimentación, hábitos de vida, contaminación...) que inflúen no comportamento xenético. Trátase de mecanismos que actúan como interruptores dos xenes, de forma que sen alterar a secuencia das bases (agctttaaaggt...), son capaces de modificar a súa actividade e que estuda a Epixenética. Os test xenéticos ao uso non contemplan estes modificadores xenéticos.
O peor destas prediccións son as medidas que pode tomar o cliente ante un diágnostico erroneo (como practicar unha ciruxía preventiva). Pedro Pérez Segura, responsable da unidade do consello xenético do hospital Clínico San Carlos de Madrid, explícanos a gravidade deste problema: "Imaxinemos que unha persoa ten unha familia cun historial de cancro, se se somete a proba e non aparece a mutación o informe sería negativo, pero, está realmente fora de perigo? ao contrario, tería unha alta porcentaxe de probabilidades de padecelo".
Francis Collins, o pai do proxecto Xenoma Humano e actual director dos Institutos Nacionais de Saúde (NIH, a rede de centros de investigación do Goberno estadounidense), é outra das personalidades científicas que mostra os seus reparos a estas probas.

Mario Blanco Cid 1ºA Bach.

Shinya Yamanaka será sen dúbida un próximo premio Nobel

O científico xaponés Shinya Yamanaka foi galardonado con 400.000 euros por un premio concedido polo BBVA, por "demostrar que é posible reprogramar células xa diferenciadas e devolvelas así ao estado propio das células nai pluripotentes". En 2006, Yamanaka conseguiu xerar as chamadas células nais pluripotentes inducidas (iPS) que son aquelas que teñen a capacidade de convertirse en calquer tipo de célula especializada. Obtéñense a partir de células adultas (da pel e do pelo), que foron reprogramadas e recuperaron a capacidade de diferenciarse de calquer outra. Ata ese momento os investigadores crían que esta función era exclusiva das células nais embrionarias.

Obxectivos
  • "Converter células somáticas en células nai sen embrións". Para él, a primeira en beneficiarse desta terapia será a farmacoloxía coa elaboración de novos medicamentos."Realmente temos que asegurarnos de que as células IPS son seguras, e non producen cáncer nin outros tumores".
  • "Achar a mellor maneira de xerar estas células sas e seguras". Argumentan que o proceso de reprogramación que se usa para obtelas a partir de simples células da pel non é perfecto xa que preservan no seu xenoma certa memoria do seu orixe adulto, e que esas marcas persisten en calquer órgano o texido que se derive delas (ver http://acienciatamenecultura.blogspot.com/2011/02/non-todo-son-vantaxes-ao-falar-das.html)

Opinións sobre este suceso
Rafael Matesanz, director da Organización Nacional de Transplantes opina que: "O descubrimento das IPS por parte do premiado marca un antes e un despois no terreo das células nai. Estas células marcan unha nova vía, máis fácil e máis rápida e todos pensamos que teremos resultados antes do esperado. Isto non quere dicir que se abandone ningunha liña de investigación, pero creo que as IPS son as que máis posibilidades nos ofrecen" ou Felipe Prósper, director do Área de Terapia Celular da Clínica Universitaria de Navarra que asegura: "Os descubrimentos de Yamanaka son trascendentais para o coñecemento, están entre os hitos máis importantes dos últimos 50 anos en Biomedicina".


Noelia Vila Seijas 1ºC