Fai catro anos o investigador xaponés Shinya Yamanaka revolucionou a investigación da medicina rexenerativa tralo descubrimento as células iPS (células nai pluripotenciais inducidas). Estas células proveñen de células adultas cunha función xa específica, pero que son reprogramadas para que se comporten como células nais embrionarias e polo tanto poderían converterse en outras células con características diferentes. Así estas células poderíanse utilizar para conseguir tecidos para posibles transplantes, substituir células danadas por enfermidades neurodexenerativas e autoinmunes, a diabetes e moitas máis doenzas que son hoxe en día incurables.
O método de reprogramación (conversión de células adultas en células iPS), descuberto por Yamanaka é bastante simple: consiste en engadir ás células por exemplo da pel tan só catro xenes, ou ben as cinco proteínas que eses xenes fabrican.
Tras uns anos de estudos sobre as células iPS, un equipo dirixido por Joseph Ecker, do Instituto Salk de California, descubriu que as células iPS non son células nais embrionarias propiamente ditas xa que atoparon un problema inesperado. O proceso de reprogramación que transforma as células da pel en células nai non borra por completo o programa xenético das primeiras. Algúns lugares do xenoma das células adultas persisten despois de que os científicos convertan as células iPS noutros tipos de tecidos aptos para transplantes. Os problemas detectados nas células iPS teñen relación coa Epixenética (unha das áreas de investigación máis moderna da biomedicina). Durante o desenvolvemento embrionario, as células son asignadas a un destino segundo a súa posición, pero logo deben recordalo mentres se moven e proliferan. Esa memoria non está escrita na secuencia de ADN, senón noutras moléculas que se lle pegan encima, e por iso chámase epixenética (encima dos xenes.) As principais entre esas moléculas son unhas proteínas chamadas histonas e o radical máis simple da química orgánica: o metilo (-CH3), que se pode pegar tanto ás histonas como ao propio ADN. Polo común, a metilación dun xene nunha célula conduce á súa inactivación en todas as células que descenden dela: de aí a memoria.
Ecker e os seus colegas compararon as metilacións do xenoma (metilomas), de células iPS humanas mantidas en cultivo, células nai embrionarias, células nai adultas (as que renovan certos órganos do adulto, como a pel) e outros tipos celulares diferenciados (especializados) a partir dos anteriores. Os resultados mostran que a maior parte do metiloma das células iPS é idéntico ao das células nai embrionarias, pero o sorprendente e que non todo o metiloma é idéntico. Isto quere dicir que o proceso de reprogramación é imperfecto, algunhas das zonas do xenoma que están metiladas nas células orixinais da pel seguen estándoo nas células iPS reprogramadas a partir delas. Pero non o están nas células nai embrionarias. É a primeira diferenza importante achada entre estes dous tipos de células, e supón unha chamada á precaución para os científicos do sector.
Ecker e os seus colegas compararon as metilacións do xenoma (metilomas), de células iPS humanas mantidas en cultivo, células nai embrionarias, células nai adultas (as que renovan certos órganos do adulto, como a pel) e outros tipos celulares diferenciados (especializados) a partir dos anteriores. Os resultados mostran que a maior parte do metiloma das células iPS é idéntico ao das células nai embrionarias, pero o sorprendente e que non todo o metiloma é idéntico. Isto quere dicir que o proceso de reprogramación é imperfecto, algunhas das zonas do xenoma que están metiladas nas células orixinais da pel seguen estándoo nas células iPS reprogramadas a partir delas. Pero non o están nas células nai embrionarias. É a primeira diferenza importante achada entre estes dous tipos de células, e supón unha chamada á precaución para os científicos do sector.
Para máis información. EL PAÍS
Redactado por Andrea Gerpe Acosta. 1º Bacharelato A