Cova Eirós (Triacastela, Lugo) alberga a mostra de arte
rupestre máis antiga do Noroeste Peninsular documentada ata a data e é un dos
yacimientos paleontológicos con restos de oso cavernario máis importantes da
Península Ibérica. Pese a estar considerado como a xoia da arqueología e a
paleontología de Galicia, diversos colectivos alertan de que o conxunto atópase
ameazado. A orixe dese perigo sitúano nunha explotación minera que, tras dez
meses paralizada, nas últimas semanas recibiu un controvertido permiso para
retomar a actividade.
Cementos Cosmos, do grupo brasileiro Votorantim, explota
desde 1978 unha canteira de extracción de roca caliza cuxo fronte norte atopar
moi preto de Cova Eirós e a propia
Administración galega recoñece, nun informe de de a Dirección Xeral de
Patrimonio Cultural, o "alto risco" que supón para a conservación do
yacimiento o uso de explosivos da explotación.
Ao mesmo tempo que asume ese perigo, o mesmo informe emite un dictame favorable á legalización da canteira, sendo un dos documentos nos que se basea o Concello de Triacastela para darlle permiso de actividade. Tras coñecerse o seu contido, reavivouse a polémica sobre a idoneidad na que a asociación Salvemos Cabana alerta de que Cova Eirós "está seriamente ameazada" pola proximidade da actividade extractiva: o uso de explosivos "deteriorou a integridad da cueva" e aumentaron os niveis de humidade, "que son moi perjudiciales" para a conservación das pinturas rupestres.
Esta ameaza que planea sobre Cova Eirós chegará, ademais, ao Parlamento de Galicia a través dunha iniciativa do partido Alternativa Galega de Esquerda (AGE), que insta á Xunta de Galicia á inmediata paralización da actividade na explotación baseándose, entre outros argumentos, en que a licenza concedida estaba condicionada ao cumprimento de requisitos previos aos que non se deu resposta.
Respecto diso, a asociación cultural Ou Iribio, que coa súa denuncia había motivo a paralización previa da actividade, pide á alcaldesa de Triacastela , Olga Igrexas, que actúe "de xeito inmediato" para evitar a ilegalidad cometida por Cementos Cosmos tras comprobar que o reinicio dos traballos esta incumpliendo con eses requisitos e condicións de obrigado cumprimento, varios deles previos ao reinicio da actividades.
O colectivo cultural Ou Iribio e a Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galicia (Adega) xa presentaron senllas solicitudes no ano 2012 para que o yacimiento fose declarado Ben de Interese Cultural (BIC) e quedase protexido fronte aos potenciais perigos de Cementos Cosmos. Estas peticións non obtiveron resposta e, mentres tanto, desde o Sindicato.
Labrego Galego, Margarida Prieto Ledo asegura que "xa
hai importantes danos" no yacimiento que "están intentando
ocultar" e desde Ou Iribio Marcos Celeiro alerta de que se retirou a capa
de terra e roca que había sobre a cueva e permitía manter unhas condicións
ambientais constantes no seu interior para preservar as pinturas rupestres.
Ainoha Gómez Cid 1ºBach D.