Porqué as cigüeñas xa non emigran como antes?

A súa  natureza é migratoria, pero os seus ritmos e viaxes cambiaron. As cigüeñas veñen experimentando un comportamento diferente o de fai unhas tres ou cuatro décadas no noso país.
O catedrático de Física Aplicada Antonio Ruiz de Elvira observou que as cigüeñas de Alcalá de Henares, onde da clases, tenden a non irse en inverno. E, incluso, algunhas  'escápanse'  no verán a outros destinos máis húmedos.  Según o profesor isto débese ó cambio climántico debido á sequedad dos nosos veráns e dos invernos bastante suaves, respecto á décadas pasadas, estas aves prefiren evitar o sobreesforzo da viaxe.
 As cigüeñas aliméntanse de pequenos invertebrados que suelen vivir en humidades e de restos de comida dos vertederos. Alcalá ten o segundo, pero o río e as súas charcas tenden a ter moita menos auga en verán. Todo isto, como un síntoma do calentamento global.

Enlaces:  http://www.elmundo.es/elmundo/2012/06/06/ciencia/1338980670.html

Lorena Rodríguez Castro Nº24, 1º Bach. D

A un paso máis cerca da enerxía de fusión.

A enerxía de fusión é a que utilizan as estrelas para manterse activas e, de poder ser levada a cabo a grande escala podería supoñer unha fonte de enerxía segura, limpa e practicamente inesgotable.

Dous investigadores da Universidade de Princeton anunciaban unha posible solución ao desenvolvemento da fusión como fonte de produción de enerxía eléctrica en todo o mundo.

Traballos no  reactor ITER en Cadarache .

De momento, só  se conseguiu de forma experimental, en pequenas cantidades e cun gran custo económico.

Ao contrario da enerxía nuclear o proceso de fusión une partículas de hidróxeno en vez de dividilas, ata que se converten en xeo, a temperaturas moi altas que poden superar os cen millóns de graos. Un reactor de fusión utiliza campos magnéticos para confinar o plasma no seu interior, polo que o solenoide central, (dispositivo que crea ese campo magnético para manter o seu interior a 100 millóns de graos, que consta de varias bobinas xigantes amoreadas unha enriba doutra) resulta indispensable para acender e dirixir a corrente de plasma.

O problema reside en fabricar un reactor que conteña o plasma a altas temperaturas, absolutamente necesarias para que o proceso funcione. Agora, un equipo da Universidade de Tennessee, en Knoxville (EUA), probaron con éxito unha tecnoloxía que poderá illar as mil toneladas do solenoide central.

Os seus responsables esperan que a grande infraestrutura comece a operar en 2020 e que a enerxía de fusión sexa masiva antes de 2040. Os seus partidarios aseguran que é unha enerxía limpa, que apenas ten riscos, abundante e que pode durar millóns de anos.

Fonte de información

Abraham Otero Fernandez 1ºD nº22

Einstein tiña razón.

O equipo do CERN, que o pasado ano revolucionou o mundo da ciencia cun experimento que suxería cos neutrinos eran máis veloces ca luz, han confirmado este vernes (8 de Xuño) que o seu traballo contiña erros. En concreto, tratouse dun fallo nos intrumentos de medicións (o cabel da fibra óptica que transportaba o sinal do GPS ao reloxo principal do experimento estaba mal conectado).

Según han explicado este vernes na conferencia internacional sobre fisica de neutrinos e astrofísica, as novas medicions realizadas nos cuatro experimentos do laboratorio demostran que a Teoria da Relatividade tamén é válida para estas partículas subatómicas.

FONTE DA INFORMACIÓN: http://www.elmundo.es/elmundo/2012/06/08/ciencia/1339152386.html

Jennifer Armada Ferreiro, nº3 1.D BACH.

¿Lograremos chegar a Marte?

Un mozo italiano chamado Diego Urbina someteuse a unha dura proba física y psicolóxica xunto a outros cinco voluntarios. Que consistía en permanecer durante 17 meses illado nunha cápsula situada na capital de Rusia . 

E a que non sabedes cal era o seu fin? Pois, simular unha viaxe a terras marcianas, xa que Urbina sempre soñou con ser o Neil Armstrong de Marte.

Unha vez superada esta proba, o mozo foi sometido aos efectos da gravidade o montar a bordo dun vo parabólico da ESA ( Agencia Espacial Europea).

Unha vez rematadas as probas,  El Mundo realizoulle unha extensa entrevista, na que se mostra satisfeito de todas as probas realizadas e con ánimo de seguir adiante. 

Finalmente, aínda que moitos escépticos consideran que a realización de este proxecto  é un despilfarro de cartos no medio da profunda crisis na que nos atopamos, Urbina non está de acordo. 

El opina que a maioría das tecnoloxías derivan da exploración espacial e grazas a elas podemos axudar a resolver os problemas do noso planeta.


Para máis información: http://www.elmundo.es/elmundo/2012/06/01/ciencia/1338568467.html

Noelia León Rodríguez nº15 1ºD

A lagoa de Antela

Medio ambiente por Noelia León

Hidróxeno como combustible

HIDRÓXENO COMO COMBUSTIBLE GRAZAS A LUZ SOLAR

Unha tecnoloxía inspirada na fotosístesis das plantas e levada a cabo por físicos da universidade Jaume I de Castellón, podería ser a nova fonte de enerxía non contaminante, inesgotable e sen risco do século XXI.

O grupo de investigadores, dirixido por Juan Bisquert, creu un dispositivo capaz de producir hidróxeno por si só empregando unicamente a luz solar. Isto é posible grazas a nanotecnoloxía ( tecnoloxía dos materiais cuxa  magnitud mídese en nanómetros e que se pode aplicar na física, química e na bioloxía) e aos materiais semiconductores cos que conta e que son os encargados de producir esta molécula ,H2, unha vez introducidos en auga (medio acuoso). 

A molécula de hidróxeno libera , ao queimarse, unha gran cantidade de enerxía producindo auga como único residuo e é de esta forma (como H2O) como se atopa o hidróxeno na Terra. 

Para romper a molécula de auga e separar o hidróxeno , este dispositivo realiza todas as reaccións químicas que interveñen no proceso empleando a luz solar e recibe o nome de folla artificial pola súa semellanza a cómo o fan as follas das plantas. Ao sumerxilo, ilúminase cunha potente luz e xenera burbullas de gas hidróxeno.

Polo momento, o rendimento deste dispositivo non é suficiente para comercializalo pero continúan a estudar para que a súa eficiencia consiga satisfacer a demanda enerxética de maneira sostible.

Enlace: http://www.elmundo.es/elmundo/2012/05/22/castellon/1337704244.html

Noelia Rodríguez Rey, Nº 27, 1ºD

Un estudante español crea a cartografía luar máis precisa

O proxecto de fin de carreira, de Iñaki Ordóñez, deu orixe a un mapa topográfico dunha rexión da Lúa coa mellor resolución realizada ata a data.

O seu creador tivo que aplicar as técnicas de teledetección para a superficie terrestre sobre 160 imaxes tomadas pola multitude de satélites que orbitan arredor da Lúa.

A zona estudada na cartografía é a meseta de Aristarchus, de 10.000 quilómetros cadrados. É unha rexión con moita diversidade e riqueza xeolóxica, cun cono volcánico e dous cráteres de impacto chamados ‘Herodotu’ e ‘Aristarchus’ que posúen unha característica importante. Cando un meteorito cae no seu interior e se fonde, o magma cristaliza en materiais novos e diferentes ao arrefriarse. E é o realmente importante deste mapa lunar.

Os astrónomos poderían realizar unha lectura profunda sobre a orixe e a evolución da Lúa e os materiais da súa superficie con este mapa, ademais o seu detallado traballo sobre a orografía e a composición xeolóxica da Lúa o seu peso en ouro para as futuras misións espaciais tripuladas, que prevén establecer mesmo unha base científica permanente na súa superficie.

Fonte de información

Abraham Otero Fernandez Nº22 1ºD

O primeiro avión soar da historia aterrou hoxe en Madrid.

O Soar Impulse realizou un voo de 26 horas unicamente alimentado pola enerxía do sol, despegou ás 8:20 de onte de Suíza, con dirección a Madrid, onde fixo escala antes de chegar a Rabat o seu destino final. O avión percorreu en total 2.500 quilómetros sen unha gota de carburante e cunha emisión cero de dióxido de carbono.
Madrid foi unha escala técnica e tras a súa aterraxe, prevista a partir das 00:00 horas do venres en Barajas (aeroporto de Madrid), a aeronave permanecerá en terra para ser sometida a diversas revisións técnicas.
Ten 12.000 placas fotovoltaicas que recobren sus inmesas ás, a envergadura é equivalente á dun Airbus A340 (63 metros), pero un peso (1600 quilos) equivalente ao dunha furgoneta grande e cunha cabina para o piloto na que apenas cabe unha persoa sentada.

En 2014 o avión solar dará a volta ao mundo.

Enlace: http://www.publico.es/ciencias/434300/el-primer-avion-solar-de-la-historia-aterriza-esta-noche-en-madrid

Lucía Sánchez Corral nº30 1ºD

O risco dun accidente nuclear é maior do que se pensaba

Un accidente nuclear catastrófico como os de Fukushima ou Chernóbil pode producirse en calquera lugar do mundo unha vez cada 10 ou 20 anos, o que significa unha probabilidade 200 veces superior ás estimacións realizadas en Estados Unidos en 1990, según un estudio dirixido por Jos Lelieveld, director do Instituto Max Planck de Química (Alemania). Estos novos cálculos están feitos partindo do número de reactores nucleares para usos civís en operación (440), pero os científicos advirten que outros 60 están en construcción. Europa Occidental, onde a densidade de reactores é alta, pode sufrir cada 50 anos uns episodios de contaminación grave por cesio-137. Estos investigadores, á vista dos resultados que obtiveron, piden que se realicen análisis e evaluacións con profundidade dos riesgos asociados ás plantas nucleares. Os seus cálculos para determinar a probabilidade de fusión do núcleo dun reactor con emisión ó exterior no mundo —e recordan que, ata agora, rexistráronse catro: un en Chernóbil e tres en Fukushima— básanse no número total de horas de operación dos reactores nucleares existentes dende a súa posta en funcionamento. Unha fusión do núcleo afectaría a uns 28 millóns de persoas en Europa! Os resultados indican que, de media, soamente o 8% das partículas contaminadas se depositan no solo nunha área de 50 kilómetros alrededor do accidente nuclear, o 50% supera un radio de 1.000 kilómetros e, aproximadamente, un 25% chegará máis lonxe de 2.000 kilómetros. Ao combinar estos datos coa distribución xeográfica dos reactores en operación, os investigadores conclúen que se se producise a fusión dun reactor nuclear en Europa Occidental resultarían afectados uns 28 millóns de persoas por contaminación de máis de 40 kilobequerelios por metro cuadrado. No sur de Asia, debido á alta densidade de población, serían 34 millóns, e no este de Estados Unidos, entre 14 e 21 millóns. Enlaces: http://sociedad.elpais.com/sociedad/2012/05/23/actualidad/1337798912_067447.html Lorena Rodríguez Castro Nº24, 1º Bach. D

Cambiemos o mundo

Traballo realizado por Lorena Rodríguez Castro

Coida o planeta

Traballo realizado por: Cecilia Moreton Rodríguez y Ariana

DIFERENZAS XENÉTICAS NOS CANS ACTUAIS.

Os cans foron os primeiros animais domesticados, sufriron moitos cruzes ao longo dos seus 15.000 anos de historia e iso fai que sexa moi difícil rastear as antigas raíces xenéticas dos animais domésticos de hoxe en día según un estudo dirixido pola Universidade de Durham no Reino Unido, no que participaron investigadores do CSIC e que foi publicado na "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Estes científicos analizaron a composición xenética de 1.375 cans de 35 razas distintas, xunto co analise xenético dalgún lobo e observaron que estas razas teñen xenéticamente pouco en común cos seus antepasados.

Este estudio desvelou que hai unhas 14 razas, entre as que se atopan os Basenji, Saluki e Dingos, que teñen unha mellor herdanza xenética ancestral pero consideran que esto é debido a que permaneceron aislados xeográficamente durante un longo período de tempo e non formaron parte das iniciativas levadas a cabo polas Asociacións de Criadores, no século XIX, para crear a maioria das razas domésticas  que temos hoxe en día.

Esta diversidade xenética ten que ver tamén, cos movementos humanos. O can como animal de compañía só ten 2.000 anos de historia, anteriormente eran empregados para realizar traballos específicos.Tanto o aspecto, como o compartamento dos cans actuais é moi diferentes ao dos seus antepasados hai só uns poucos centos de anos.

FONTE DE INFORMACIÓN

María Cerreda Pereira nº8 1ºD

Fragas do Eume

Traballo realizado por Vera Pérez Rodriguez e Paula Trigás Vázquez

GRAN MOMENTO HOXE A NOITE
El cielo ofrece nas próximas horas un gran espectáculo, un eclipse anular: a Lúa non tapará completamente a estrela nesta ocasión, polo tanto, apreciaráse un aro de fogo ao redor da negra circunferencia de sombra. Non se verá o fenómeno dende España, de feito, será observable en vivo só dende o outro lado do mundo, entre China e a costa oeste de EE UU, pero en plena era de Internet nada impide seguir o espectáculo en directo.
O eclipse comezará no sur de China, hoxe as 22.56, hora peninsular, e a 1.54 do luns haberá alcanzado a máxima ocultación do Sol, cuxa esfera estará tapada nun 94%, destacando o borde incandescente. A duración máxima da anularidad será de cinco minutos e 46 segundos.
Un eclipse de Sol  producese cando a Lúa pasa entre a estrella e a Terra, ocultando a primeira total ou parcialmente. Si a traxectoria cruzase xusto porlo medio do Sol, a ocultación será total, excepto nalgunos casos, como esta noite, cundo a Lúa está no seu punto de máximo alejamiento do planeta (siguindo a súa órbita elíptica) e non alcanza a tapar de todo a esfera estelar.

La zona desde la que se podrá ver el eclipse de Sol (la franja negra central corresponde al fenómeno anular).

Jaime Cofán Rebollo Nº9 1ºBach.D
Fontes de información: http://sociedad.elpais.com/sociedad/2012/05/18/actualidad/1337371235_227016.html

O deserto de Badain Jaran.

Este deserto chinés, situado nas provincias de Gansu, Ningxia e Mongolia Interior e é cruzado polo río Ruo Shui (“auga débil”), cobre un área de 49.000 km² e ten as maiores dunas estacionarias da Terra, algunhas delas alcanzando os 500 metros de altura.

O curioso deste deserto é que, malia ser extremadamente seco e que chove 40mm ao año, ten aproximadamente 144 lagos permanentes cunha superficie total duns 4.000 km², tanto de auga doce coma auga salgada (provenientes de montañas situadas a uns 350 km de distancia, os montes Qilian). A humidade creada no interior das dunas fai que se manteñan inmóbiles. Estes lagos dan o nome ao deserto, que en mongol significa “Lagos Misteriosos”.

Nalgunhas investigacións, arqueólogos chineses e alemán atoparon trazas de animais coma avestruces e restos de dinosauros, así como de actividade humana que se remonta a 3.000- 5.000 anos atrás.

Nas súas ladeiras e cristas prodúcese o fenómeno coñecido como “canto da arena”, un son que pode durar varios minutos e escoitarse a varios kilómetros de distancia, causado polo roce que se xera entre as capas de grans de area en movemento e as capas inferiores de area estática.

 Vera Pérez Rodríguez Nº18 1º Bach. E

Fontes de información: http://es.wikipedia.org/wiki/Desierto_de_Badain_Jaran

Medioambiente elabora unha nova estratexia.

Onte, Venres 18 de Maio, celebrouse o día mundial do Reciclaxe. Por este motivo, a directora xeral de Calidade e Evaluación Ambiental e Medio Natural, Guillermina Yaguas, anunciou a aplicación dunha estratexia que permitirá a España avanzar cara a denominada " sociedade do reciclaxe ". Neste sentido ha recordado que a xestión de residuos en España cambiou significativamente nos últimos anos e que esto favoreceu ao establecemento de obxectivos concretos en materia de prevención, reciclaxe e valorización de residuos; xunto coa implantación da recoxida separada de residuos. Aínda así, tanto España como o resto de Europa, teñen por delante un novo reto para os próximos anos: a desvinculación do crecemento económico no incremento na xeneración de residuos. Tamén plateou a necesidade de avanzar cara un modelo de crecemento sostible que reduza o consumo de recursos e aproveite de forma eficiente os xa existentes. Para conseguilo afirmou que deberase facer un notable esforzo que tamén pasará por incrementar e impulsar as recollidas separadas de residuos, incluídos os bioresiduos. 


Fonte de documentación: http://www.ecoticias.com/residuos-reciclaje/65776/Medio-Ambiente-elabora-Estrategia-prioritaria-Prevencion-Reciclado-

NATHALIE MARTÍNEZ RIBAO 1º D

A Nasa calcula que hai uns 4.700 asteroides perigosos para a Terra

A NASA calcula que hai uns 4.700 asteroides que son peligrosos para a terra, segun os datos da sonda WISE, que analiza o cosmo na luz infravermella

Segun informa a axencia estadounidense, as observacions de WISE, permitiron a mellor evaluacion da poblacion dos asteroides potencialmente perigosos do noso sistema solar, que son un subconxunto do grupo mais dos asteroides cercanos á Terra. Estes asteroides teñen orbitas cercanas á Terra e son suficientemente grandes como para resistir o paso da atmosfera terrestre e causar danos se caeran á Terra

Os novos resultados foron recollidos polo proyecto NEOWISE, que estudou a luz infravermella unha porción de 107 asteroides potencialmente perigosos cercanos á Terra coa sonda WISE, para facer prediccións sobre toda a población no seu conxunto

Jennifer Armada Ferreiro, nº3 1.BACH D
Fonte da información: http://www.elmundo.es/elmundo/2012/05/17/ciencia/1337244000.html 

Unha nova oleada de llamaradas solares pode golpear a terra

Unha serie de manchas, as máis grandes que apareceron en anos, foron detectadas no sol durante a fin de semana. http://www.abc.es/videos-ciencia/20120508/active-sunspot-1476-rotates-1627089549001.html Polo menos catro delas teñen un diámetro maior que o do noso planeta é o potencial de xerar llamaradas intensas de raios X, a maior que é capaz de producir o Sol. Os expertos alertan dos riscos e recomendan que se tomen precaucións. Chamado AR1476, o escuro grupo de manchas mide máis de 100.000 km dun ao outro extremo. As manchas enormes apareceron debido á rotación solar na cara visible do Sol durante o pasado fin de semana e nos próximos días esa mesma rotación colocaranas xusto en dirección á terra. A rexión máis activa do AR1476, xerou varias llamaradas de ClaseM, a segundas máis potentes. Seguindo a súa intensidade ( que depende do fluxo de raios X, medido en vatios por medio cadrado) as llamaradas solares poden ser de categoría A, B, C, M e X. Cada clase divídese en números do 1 ao 9, é dez veces máis poderoso que o anterior. Expertos da Administración Nacional Oceánica e Atmosférica (NOAA) de Estados Unidos cre que hai unha oportunidade de 75% de probabilidades de que as manchas xeren máis llamaradas da ClaseM durante as próximas 24 horas. E un 10% de llamaradas de tipo X. Ardentes nubes de plasma: As erupcións solares causaron a explosión dunha gran cantidade de material solar ao espazo. O fenómeno, coñecido como Eyección de Masa Coronal (CME) é capaz de proxectar fóra do Sol unha cantidade enorme de materia e radiación a un ritmo de miles de km por hora. Cando as erupcións solares apuntan cara a terra, estas nubes de plasma quente poden alcanzar a Terra e danar satélites de comunicacións e sistemas eléctricos. Antela Santos Rodríguez nº31 1ºBach.D Fontes de información: http://www.abc.es/20120508/ciencia/abci-nueva-oleada-llamaradas-solares-201205081124.html

Estrelas á deriva destrúen planetas

Astrónomos observan a destrución de mundos rocosos polas súas estrelas, o mesmo proceso apocalíptico que pode sufrir o noso dentro de miles de millóns de anos. A pérdida de masa da estrela moribunda fai que os planetas cambien de ubicación e choquen entre eles. Os astrofísicos da Universidade de Warwick identificaron catro ananas brancas, estrelas como o noso Sol en fase final das súas vidas, cercadas pola pó de planetas que unha vez albergaron similitudes coa composición da Terra. A escena describe, en realidade os restos mortais tras a destrución masiva, un apocalipse cósmico. As estrelas terminaron de comer os seus mundos próximos, corpos rochosos cos mesmos elementos. Unha delas foi captada polos científicos en pleno crime. A investigación, que aparece publicada na revista Monthly Notices de la Royal Astronomical Society, supón unha aterradora descrición do que dentro de miles de millóns de anos ocorrerá no noso propio Sistema Solar. Usando o Telescopio Espacial Hubble, os investigadores atoparon catro ananas brancas, material de núcleo residual tras as estrelas que esgotan o combustible dispoñible para as súas reaccións nucleares. As estrelas moribundas foron cercadas polo pó no cal detectouse osíxeno, magnesio, ferro e silicio, os catro elementos que compoñen aproximadamente o 93% da Terra. Tamén contiña unha porcentaxe moi baixa de carbono, case como a Terra e outros planetas rochosos que orbitan arredor do noso Sol. Segundo os científicos, isto non é só unha evidencia clara de que esas estrelas foran unha vez máis, polo menos, un exoplaneta rochoso agora destruído, pero as observacións tamén apuntan á última fase da morte deses mundos. A atmosfera de unha anana branca formada por hidróxeno e helio (moitas veces só un dos dous), de xeito que os elementos pesados ​​que entran na atmosfera é arrastrado cara o núcleo e fóra da vista en cuestión de días pola alta gravidade da estrela. A fase final da morte dun planeta é a choiva de material na estrela a velocidades de ata 1 millón de libras por segundo. Unha das estrelas,a PG0843 516, destacouse do resto por mor da abundancia relativa dos elementos ferro, níquel e xofre no pó que hai na atmosfera. Ferro e níquel atópanse nos núcleos dos planetas terrestres, xa que descenden cara o centro de gravidade, xa que durante a formación do planeta, entre outros motivos. Polo tanto, os investigadores cren observar a estrela branca PG0843 516 no acto de tragar o material do núcleo dun planeta rochoso que houbo diferenza moi grande entre un núcleo e un manto, semellante ao proceso que ocorre na Terra. O director do estudo, Boris Gänsicke, Departamento de Física da Universidade de Warwick, cre que este proceso de destrución probablemente terá lugar nalgún momento do noso propio Sistema Solar. O SOL VAI A TRAGAR MERCURIO E VENUS: O sol vai tragar o interior dos planetas Mercurio e Venus. Non está claro se a Terra tamén será engulida polo Sol na súa fase de xigante vermella, pero aínda se sobrevive, a súa superficie será queimada. Durante a transformación do Sol nunha anana branca, vai perder unha grande cantidade de masa e todos os planetas van moverse máis lonxe. "Isto pode desestabilizar as órbitas e provocar colisións entre corpos planetarios, como os primeiros días do noso Sistema Solar." Esta danza imparable pode incluso destruír planetas terrestres enteiros, formando un gran número de asteroides, algúns dos cales teñen composicións químicas semellantes ás do núcleo planetario. No noso sistema solar producirase unha destrución masiva onde quizáis só Xúpiter, sobreviva. Antela Santos Rodríguez nº31 1ºBach.D Fontes de información: ABC.es

Campus científicos de verán

A Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía e o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, coa colaboración de 16 Campus de Excelencia Internacional e Rexional e o apoio de Obra Social "A Caixa", pon en marcha a 3ª edición do programa Campus Científicos de Verán (CCV), dirixidos a 1.800 estudantes de 4º de ESO e 1º de Bacharelato. Durante sete días os participantes en CCV 2012 estarán en contacto coa investigación científica, participando nun proxecto de achegamento científico especialmente deseñado para eles por profesores de Universidade e de Ensino Secundario. O programa completarase con actividades de lecer científico-cultural (conferencias, visitas a museos e centros de ciencia?) e deportivas. A presentación de solicitudes permanecerá aberta ata as 14:00 horas (horario peninsular) do día 16 de maio de 2012. Na seguinte páxina web http://www.campuscientificos.es/ poderán atopar máis información con todos os detalles do programa. En caso de dúbida, contactar con informacion@campuscientificos.es

A NASA HACHA UNHA "MINA" DE FERRO E MANGANESO NO ASTEROIDE XIGANTE VESTAA nave espacial Dawn, da NASA, revelou novos detalles sobre a composición do asteroide xigante VESTA. En particular, descubriu ferro e manganeso abundante, a temperaturas entre -10 e -100 graos Celsius. Ademais, a sonda obtivo novas perspectivas sobre o cambio na temperatura do corpo, e a súa estructura interna.Os datos foron presentados este xoves nunha reunión da Unión Europea de Xeociências en Viena, nun encontro no que se pretende axudar aos científicos a entender mellor os inicios do sistema solar e os procesos que dominaron a súa formación. As imaxes de Dawn, tomadas a uns 680 km sobre a superficie do asteroide,mostran unha gran variedade de minerais na superficie da rocha, moitos compostos de ferro e magnesio. Esta composición é frecuentemente en rochas volcánicas da Terra. As imaxes tamén revelan lagoas de roca fundida mediante os impactos de lixo espacial.

Jaime Cofán Rebollo Nº9 1ºBach.D
fuente de información:http://www.elmundo.es/elmundo/2012/04/26/ciencia/1335437067.html

La energía del futuro

Los científicos luchan por lograr una fuente de energía limpia, segura, barata e inagotable.

La fusión nuclear puede cambiar el mundo. Sería una fuerte de energía universal de la que se servirían ricos y pobres por igual. Es el sueño del futuro.

Este proceso es el que utilizan las estrellas para emitir luz y calor. Consiste en unir partículas de hidrógeno hasta convertirlas en helio a altísimas temperaturas. Lo complicado es que sólo se produce esta fusión cuando el plasma está lo suficiente caliente y denso para que los núcleos atómicos contenidos en el gas se puedan combinar entre sí liberando energía. Por lo tanto, es necesario un enorme gasto energético para lograr el proceso, y esto no resultaría rentable.

Pero dos físicos de la universidad de Princenton han descubierto que unas burbujas con impurezas que aparecen en el proceso son las culpables de enfriar el plasma además de actuar como escudos que bloquean la entrada de la energía al reactor.Una solución, según Gates y Aparicio, sería una inyección de energía directamente en las burbujas que daría lugar a una mayor densidad. Si se comprueba su temperatura se proporcionarán mejoras esenciales en la construcción de futuros reactores.

Por otro lado, la semana pasada Andrea Rossi y Sergio Focardi de la universidad de Bolonia anunciaron haber hallado el secreto de la fusión a temperatura ambiente, fenómeno que la mayor parte de la Comunidad científica cree imposible. Ahora, deben demostrarlo.Lo que sí parece claro es que la fusión es un proceso mucho más “natural” y menos contaminante que la fisión (método utilizado  en todas las centrales nucleares) que la utiliza uranio y plutonio, elementos escasos y altamente radiactivos.

Así pues, esperamos que las experimentaciones con el proceso de fusión sigan y se llegue algún día a lograr esa fuente de energía limpia y segura por el bien del planeta y de todos los seres vivos. HAGAMOS EL SUEÑO REALIDAD

Fontes:http://www.abc.es/ciencia/ciencia.asp

Ariana Fernández González                                   1ºBach D

Los glaciares del Himalaya no se derriten tan rápido como se creía

Los glaciares del Himalaya retroceden y pierden reservas de agua, pero no tan rápido como se pensaba hasta ahora. Esta es la conclusión de un estudio recién publicado en la revista "Sciene" . El trabajo es una revisión de todas las investigaciones existentes sobre los glaciares del Himalaya que ha sido llevado a cabo por un equipo internacional de científicos dirigidos por Tobias Bolch, de la Universidad de Zurich.

Los resultados indican que el ritmo de deshielo que padece la gran cordillera asiática es similar al del resto del mundo. Eso contradice las severas predicciones que diversos organismos habían hecho sobre el destino de los hielos eternos del techo del mundo. Hay que recordar que en 2007, el Panel Intergubernamental para el Cambio Climático(IPCC) aseguró en su IV Informe de Evaluación sobre el Cambio Climático que los glaciares del Himalaya podrían fundirse del todo en 2035. Tiempo después, el IPCC reconoció que se había equivocado y que había incluido en su informe esa referencia sobre el Himalaya que no estaba científicamente contrastada.

El trabajo recién publicado en 'Science' confirma, efectivamente, que el IPCC no estaba en lo cierto y que el Himalaya no va a desaparecer en 2035. Los autores han utilizado todas las medidas de longitud, área y volumen de los glaciares existentes, desde las más recientes vía satélite hasta las históricas, algunas de las cuáles se remontan hasta 1840.

Han concluido que los glaciares están perdiendo una longitud de entre 15 y 20 metros por año y pierden entre un 0,1% y un 0,6% de su superficie anualmente. Respecto al volumen de hielo, el grosor desciende unos 40 centímetros de media al año. Curiosamente, el retroceso es generalizado excepto al noroeste, en las montañas del Karakorum, donde los glaciares se mantienen e, incluso, ganan algo de volumen en los últimos años. Eso sí, los autores señalan también que esa zona del Karakorum es más impredecible y experimenta avances y retrocesos de forma más brusca y rápida que el resto de la gran cordillera asiática.

Enlace: http://www.elmundo.es/elmundo/2012/04/23/natura/1335176075.html

Brais Castro Rodríguez Nº7 1º Bach. D

Unha xigantesca reserva de auga no subsolo africano.

Según un mapa xeolóxico elaborado por científicos británicos, África pode estar sobre unha enorme reserva de auga subterránea, cun volume total de medio millón de kilómetros cúbicos, vinte veces o auga procedente de precipitacións anuales no continente, que podería aliviar a sede de máis de 300 millóns de africanos.

Estes acuíferos non proveñen de acumulacións de precipitacións ou filtracións da terra senón que teñen aproximadamente 5.000 anos, tempo no que o Sahara estaba composto por numerosos lagos e vexetación de sabana, antes da gran desertización.

Algúns pozos encóntranse a 25 metros de profundidade e poderían ser explotados fácilmente pero outros, a 250 metros, precisarían infraestruturas moito máis caras e complexas, eso sí, non precisariamos tratamento da auga porque a súa calidade é moi boa.

Enlace : http://www.abc.es/20120420/ciencia/abci-gigantesca-reserva-agua-aparece-201204201311.html
Esperemos que adiquen este gran descubrimento para as persoas que viven no propio continente..

Raquel Barreiros Novoa 1º BACH - D .

Un invento obtén auga potable do aire.

A medida que pasan os anos, o problema da auga potable agudízase.
A turbina WMS1.000 de EoleWater é capaz de recoller a auga que se encontra no aire grazas a un condensador de humidade. É capaz de funcionar durante anos, producindo 1.000 litros de auga potable ao día, sen perigo de esgotar a fonte nin contaminar o ambiente. A turbina eólica "atrapa" a humidade incluso en zonas desérticas.
A turbina extrae a auga, fíltraa e logo remineralízaa. A empresa, que ten a súa sede nunha pequena localidade francesa, ten plans de construír modelos capaces de producir entre 5.000 e 10.000 litros de auga potable.
Enlace: http://www.abc.es/20120420/ciencia/abci-invento-transforma-aire-agua-201204201210.html
Lucía Sánchez Corral 1ºBach. D.

Republicanos catalanes tratan de frear a venta de parcelas naturais.

ERC ( unha formación republicana catalana ) pediu á Generalitat que paralice a venta de 90 hectáreas do Parque Natural de Aiguamolls de l´Empordà porque "rompe a dinámica seguida polos diferentes Gobernos de aumetar o patrimonio público".

O Departamento de Territorio e Sostenibilidade quere vender por 2,5 millóns de euros unha extensión de terreo agrícola de elevado valor natural rodeada de cursos fluviais, un conxunto edificado a mediados do século pasado e catro masías en ruínas para facer caixa e aforrar en costes de mantemento.

Segundo a formación republicana recorda, o Instituto Catalán de Solo (Incasòl) comprou en 2006 a finca para dar cumprimento a "unha política de compras dirixida a preservar o territorio" e denuncia que a venta pode " abrir a porta a un cambio de usos encuberto". Esta opinión está apoiada pola entidade ecoloxista Salvem l´ Empordà que si que esta operación " resulta contraria aos criterios de preservación de espacios naturais".

Link a 3 vídeos magníficos sobre este Parque Natural :

http://www20.gencat.cat/portal/site/parcsnaturals/menuitem.3641993211ba67e33f6c8910b0c0e1a0/?vgnextoid=ff3aee5018532210VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextchannel=ff3aee5018532210VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextfmt=default&tipus=Tots&ppal=1&pagina=1#



Raquel Barreiros Novoa, 1º BACH - D

O bebé de mamut mellor conservado, de “xira” por Asia.

Lyuba,que é como se chama, nacida fai miles de anos permanece agora en Hong Kong para deleite de científicos e curiosos.

Lyuba foi encontrada nas montañas de Siberia por un pastor fai cinco anos, e crese que morreu afogada fai 40.000 anos, cando a criatura tiña un mes de vida.

O seu corpo, preservado a baixísimas temperaturas, viaxa agora polo continente asiático, concretamente por China, Indonesia, Singapur e Taiwán. A sala na que se expón o corpo de Lyuba tamén está a baixas temperaturas para evitar o seu deterioro. Segundo os investigadores a súa pel e os seus órganos internos permanecen intactos.. Incluso encontráronse restos de leite materno no estómago da pequeña.Os científicos esperan que o estudo do mamut axude a explicar que ocurreu para que estes mamíferos desapareceran.

Fontes: http://www.abc.es/20120411/ciencia/abci-mamut-conservado-201204111259.html

Wendy Danniela Martínez Martín 1ºBach E

A revista science denuncia o auxe do turismo das células nai

A revista science denunciou o auxe do turismo xerado pola búsqueda de células nai en diversos lugares do mundo, que en moitos casos responde a promesas fraudulentas. Un exemplo está en Xapón que teñen empresas que anuncian tratamentos baseados en células nai para curar enfermidades como a diabete, o alzheimer e lesións da columna vertebral; estas promesas que xogan coa desesperación do enfermo afirmando o tratamento, o grao de mellora e o tipo de células usdadas; provocaron que os científicos coincidan en chamar '' o turismo das células nai".

Por outra banda os EE.UU (que xunto coa Unión Europea tomaron medidas para combater o uso de células nai) tomaron medidas para controlar o uso terapéutico das células nai.

En conclusión, prohíronse todo tipo de tratamentos non aceptados con células nai, xa que poden funcionar ou non e poden por en risco a vida do paciente.

http://celulasmadreenconstruccion.blogspot.com.ess/

NOEMI BASALO 1ºE BACHILLERATO

A Garda Civíl descubre unha rede de tráfico de células nais

A Garda Civil de Alicante desmantelou unha rede que se adicaba a conseguir células nais de manera fraudulenta tras estafar deceas de mulleres que chegaron a pagar ata 2.000 euros por conxelar o seu cordón umbilical. Os tres detidos arrestados a semana pasada pola Garda Civil, ofrecían servizos para a súa posterior conservación e facían creer que posuian un laboratorio alemán ofrecendo os seus servizos por Internet.

Isto tivo a súa orixe cando en agosto do pasado 2011, A “Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (Aemps)”, comunicou a Garda Civil que as autoridades sanitarias alemáns detectaron falsificacións dun certificado de Normas de Correcta Fabricación de Medicamentos en Alicante para fins comerciais en canto ao tratamento de células nais.

Os investigadores están intentando averiguar o destino final do material xenético, xa que sospeitan que podían habelos vendido no mercado negro, posto que as células nais se empregan para curar numerosas enfermidades e tamén para tratamentos estéticos.

Jennifer Armada Ferreiro nº3 1.D BACH

Fontes da información: http://www.laverdad.es/murcia/20120328/local/provincia_alicante/celulas-madre-alicante-201203280742.html

http://www.europapress.es/murcia/noticia-red-trafico-celulas-madre-cobraba-2500-extraccion-sangre-cordon-20120402160039.html

Concurso CLIMANTICA

Páxina do concurso
http://congresovirtual.climantica.org/convocatoria-es/

Déixovos algúns exemplos de traballos gañadores no concurso de CLIMANTICA, para que vos animedes a participar.
- Cara onde imos
http://www.youtube.com/watch?v=F7hKF0luvWc&feature=player_embedded

- Desaparición das abellas
http://www.youtube.com/watch?v=WKuTzQggD4Q&feature=channel_video_title

- A pegada ecolóxica de Nico
http://www.youtube.com/watch?v=VNjnyjZYenQ

- Abrazando as árbores
http://www.youtube.com/watch?v=S5rlLRubqcI&feature=player_embedded

- Crónica de una muerte anunciada
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=GzvyQWMSwdo#!

- Un ejemplo dun video creativo
http://educacionambientalparaodesenvolvement.blogspot.com.es/2012/02/un-exemplo-de-video-creativo-santiago.html

- Madre Terra
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=J7AFJVX6leo

- Xeoenxeñería
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=chuZz9doQb0

- Un paseo polos arrecifes de coral
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=f7Rcx55dL5c#!

- O problema do cambio climático tamén é noso
http://acienciatamenecultura.blogspot.com.es/2011/05/o-problema-do-cambio-climatico-tamen-e.html

- Pegada ecolóxica rural vs ciudad
http://www.youtube.com/watch?gl=ES&v=xs54uCuHH6Q

- Crise ambiental
http://www.youtube.com/watch?v=us4-WQse3Lk

- Mitiguemos os gases invernadeiro desde a escola
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Z-O1vB0nKnU

- Algúna animais em perigo de instinción
http://www.youtube.com/watch?v=m3zI2tFMKag

- Fauna en instinción em Galicia
http://www.youtube.com/watch?v=uIpXnVEI-jk

- Enerxía nuclear solución ao cambio climático
http://www.youtube.com/watch?v=eov0DJ4aZH8

La desorientación por insecticidas puede explicar la desaparición de las abejas

La desaparición de las abejas puede deberse a los efectos insecticida neonicotinoide por su efecto desorientador.

Los investigadores descubrieron que la ingesta de thiamethuxam incluso en dosis muy pequeñas son letales para estos animales.

Estas muertes suponen tres veces la tasa normal.

Los científicos determinaron que la población de las abejas podria reducirse a la mitad, llegando incluso al 75%, si la mayoria de los miembros de una colonia se viesen afectados por el producto.

El estudio demuestra que una pequeña dosis de imidacloprid, otro insecticida neonicotinoide afecta a los abejorros, reduce su peso y hace que las colonias engendren un 85% menos de abejas reinas.

Medicina personalizada.

Recomendo que vexades este video sobre mediciña personalizada, esta todo moi claro e moi ben explicado.

http://www.rtve.es/television/20110325/medicina-personalizada/419580.shtml

Paula Trigás Vázquez. Nº26

Nanopartículas para a medicina

Na actualidade, a investigación en nanopartículas é unha área de grande interés debido á inmensa variedade de aplicacións potenciais. Luis M. Liz Marzán, catedrático na Universidade de Vigo e un dos científicos españois de maior prestixio internacional, co seu traballo está permitindo o desenrolo de novas terapias médicas e de novos sensores ultra sensibles, capaces de detectar enfermidades nos seus estados iniciais o conocer a presencia de productos tóxicos cunha moi baixa concentración.

Mónica Luna.- ¿Dónde emana a fascinación científica actual polas nanopartículas?
Luis Liz.- Do feito de que as súas propiedades non só dependan da súa composición, senón tamén do seu tamaño e da súa forma.


M. L.- ¿Qué propiedades das nanopartículas consideran especialmente interesantes na súa investigación?
L. L.- A propiedad que se concentra no campo eléctrico nas distintas zonas das nanopartículas, é especialmente relevante á hora de utilizar as nanopartículas como sensores de alta sensibilidade, capaces de detectar incluso a presencia dunha soa molécula. Aproveitando a concentración do campo eléctrico en zonas específicas das nanopartículas, conseguimos amplificar as señais luminosas que proceden das moléculas unidas a elas e de esta forma aumentar a sensibilidade da súa detección.

M. L.- ¿Podríanos por un exemplo desta forma de detección de moléculas?
L. L.- Un tipo de nanopartícula especialmente conveniente para detectar a presenza duna soa molécula son as nanoestrellas.


M. L.- ¿Cáles son as vantaxes de dispor de detectores moleculares tan sensibles?
L. L.- Moitas e importantes. Podríanse detectar enfermidades nos seus comenzos, cando aún non hai síntomas.


M. L.- ¿Investigan algunha aplicación das nanopartículas relacionadas coa terapia médica?
L. L.- Estamos estudando varias posibles aplicacións. Unha delas consiste en utilizar as nanopartículas como repartidoras de fármacos.
Outro tema de investigación que estamos levando a cabo consiste en entender cómo se comunican as bacterias e cómo detectan a presencia doutras células. Gustaríanos chegar a conocer cómo podemos manipular o comportamento das bacterias para que, actúen de modo menos agresivo e así poder previr enfermidades. Asimismo, buscamos poder manipular estas bacterias coa finalidade de que se comporten de modo máis ou menos activo con certos tipos de células, algo que podría utilizarse como sistemas de terapia.


M. L.- ¿Cree que se os resultados da súa investigación chegasen a establecerse como terapias, serían seguras?
L. L.- Os protocolos de seguridade ós que están obligados os medicamentos e terapias médicas son moi estrictos. Se conseguen pasalos podemos estar seguros de que non haberá contraindicacións graves.


M. L.- ¿Cál é a parte máis importante da investigación que realizan?
L. L.- Creo que a parte relacionada coa ciencia básica é moi importante. É imprescindible entender cómo crecen as partículas, porqué crecen cunhas determinadas condiciones e porqué eso da lugar a unhas propiedades específicas.


Enlaces:

http://www.elmundo.es/elmundo/2012/03/26/nanotecnologia/1332760914.html


Lorena Rodríguez Castro Nº24, 1º BACH. D

Separan con éxito a duas siamesas unidas polo abdomen e o figado

As dúas nenas, Núria e Marta naceron unidas polo abdomen e compartían o fígado.

Seis meses despois foron separadas nunha operación de case sete horas na que participaron unha treintena de profesionales e precedida de numerosas probas xa que estaba planificada ao detalle. A súa única preocupación era conseguir pechar a pel con precisión para evitar posibles infeccións, pero finalmente realizaron un corte en forma de libro a cada lado do abdomen

As duas nenas estuveron só un di na U.C.I pediátrica e unha semana despois volveron a casa. Ainda que o cambio deixounas algo desconcertadas ao principio, xa que estaban acostumadas a facer todo xuntas.

Con só sete meses son as protagonistas do primeiro caso de separación dunhas siamesas con éxito en Cataluña e o cuarto de toda España , xa que houbo dous en Madrid e un en Sevilla

Fonte da información: http://www.elmundo.es/elmundosalud/2012/03/18/portada/1332094749.html

Jennifer Armada Ferreiro, 1ºD BACH. Nº3

Se descubre en Manhattan una nueva especie de rana.

National Science Foundation (NSF) ha anunciado el descubrimiento de una nueva especie de rana. Se trata de una nueva rana leopardo  que los científicos habían tomado durante años por una variedad ya conocida d esta especie. Habita en Manhattan y en sus alrededores . Su ADN y su croar ,corto y repetitivo, son únicos , y este ha sido lo que ha llamado la atención de Jeremy Feinberg que las pruebas de ADN comprobaron que era una nueva especie .
Para los investigadores ha sido una sorpresa enorme encontrarse a esta especie en los estanques y pantanos de el centro de Nueva York.

A clonación dun mamut, un paso máis cerca.

O mamut xa ten o seu xenoma secuenciado.
Científicos rusos deron a coñecer os seus plans de clonar un exemplar de mamut conxelado durante 10.000 anos.
"Queremos levar a cabo unha clonación somática, ao inserir o material xenético dun mamut nas células dunha elefanta actual" dixo un voceiro do Instituto de Ecoloxía Aplicada. As células nai serán transvasadas ao útero dunha elefanta que xerará o feto durante 22 meses co fin de que naza, unha cría de mamut viva.
En concreto, as células do mamut inseriríanse en embrións dun elefante procedente da India, ao tratarse do seu parente xenético máis próximo.
O voceiro adiantou que as probas xenéticas serán extraidas do mamut a finais deste ano, tras o que serán enviadas a Corea do Sur, onde a clonación podería facerse realidade dentro de varios anos.
Enlace: http://www.abc.es/20120314/ciencia/abci-cientificos-rusos-quieren-clonar-201203141706.html
Lucía Sánchez Corral 1ºD nº30

Atopado un fósil de máis de 157millóns de anos.

Un grupo de investigadores, liderados polo chino Ke-Qin Gao, da Universidade de Pekín, atoparon na cidade de  Liaoning ó esqueleto, casi completo, dunha salamandra que viviu fai 157 millóns de anos, no  Xurásico dos dinosaurios, e que é, segúndo conclusións, a máis primitiva que se coñece nesta  orde das salamandroideas.

Os seus  descubridores, que bautizaron á especie como 'Beiyanerpeton jianpingensis, retrasa a aparición do seu grupo nuns 40 millóns de anos, pois o récord anterior era o da salamandra 'Valdotriton gracilis', que foi atopada no  iacemento das Hoyas, en Cuenca.

Os restos  encontrabanse  nunha capa de sedimentos volcánicos do  Xurásico Superior e presentaban  características comúns cas salamandras actuais, das que hai unhas 500 especies rexistradas na actualidade.

Unha das conclusións que os científicos sacan da súa  análise morfolóxica é que a separación entre o  grupo das chamadas salamandras xigantes ('Cryptobranchoidae') e o grupo máis extendido  na actualidade  produciuse  antes do  que se pensaba, posto que esta especie pertence o segundo.

Por lo que se ha averiguado, la 'Beiyanerpeton jianpingensis' medía uns 10 centímetros de largo e  sempre viviu  dentro da  agua. Hoxe o  seu grupo é o  máis extendido  no  hemisferio norte do planeta.

Información do periodoco El mundo.

MARIANA CONDE ÁLVAREZ 1ºBac.E nº5

QUINCE ANOS DESPOIS DE DOLLY, A CIENCIA REVISA A CLONACIÓN.

Quince anos despois da clonación da ovella Dolly, a clonación volve a estar presente nos laboratorios.

As últimas análises publicadas en diferentes revistas científicas mostran as diferenzas entre as Ips e as embrionarias, o que podería supor unha limitación para o seu emprego en humanos e un novo impulso para a clonación terapéutica.

Aínda que se deu a coñecer popularmente en todo o mundo coa aparición da ovella Dolly en 1997, a técnica da transferencia nuclear ten máis anos, concretamente 60. A Robert Briggs, a idea da transferencia nuclear chamáralle a atención cando estaba a estudar o papel do núcleo e os seus cromosomas no Hospital de Filadelfia en 1949. Uns anos antes, outro científico alemán, Hans Spemann, xa propuxera un experimento deste tipo, pero cando Briggs puxo en marcha as súas investigacións non coñecían eses datos.

A transferencia nuclear consiste en extraer o núcleo dun óvulo do organismo a clonar, que é onde está o material xenético, e quitar tamén o núcleo dunha célula somática que é onde se insere o óvulo enucleado. O que Briggs e Kings fixeron foi utilizar como células somáticas embrións de ra. O paso que deu Wilmut, o 'pai' de Dolly, foi empregar un método co que podía crear clons a partir dunha célula adulta. No seu caso, tomou células da glándula mamaria dunha ovella que foron fusionadas, utilizando descargas eléctricas, cun óvulo sen núcleo de ovella.

A técnica da reprogramación celular consiste en inserir un ou varios xenes no interior dunha célula adulta, por exemplo da pel, para que sexan estes elementos os que empecen a reprogramar internamente a esa célula e que o seu 'reloxo vital' dea marcha atrás. De tal forma que a partir dunha etapa adulta vólvase a unha etapa inicial na que os investigadores poidan transformar esa célula en calquera outra sen necesidade de utilizar un embrión ou un óvulo e quedando fora calquera debate ético.

Doutra banda, tal e como apunta o científico Eilertsen, do departamento de Epixenética e Reprogramación Nuclear do Centro de Investigación Biomédica de Pennington: "a taxa de éxito é aínda baixa, cunha eficiencia global de só un 1%, o que non é realmente viable para especies tan importantes como o gando".

Este experto, que actualmente está a traballar na identificación e desenvolvemento de químicos que poidan mellorar a eficiencia desta técnica do mesmo xeito que a da produción de células iPS, cre en que o futuro da clonación pasa por "mellorar o manexo de importantes especies para a agricultura; ser un medio para producir proteínas relevantes a nivel comercial e terapéutico e servir como unha fonte de órganos para xenotrasplantes dirixidos a persoas".

Enlace: http://www.elmundo.es/elmundosalud/2012/02/23/biociencia/1330021923.html

Ana Rodríguez Lamas. Nº 26, 1º D Bacharelato.